Weerstand: De stille killer van elke verandering
Als we het hebben over veranderingsprocessen, is weerstand vaak de onzichtbare vijand die de vooruitgang kan belemmeren. Maar hoe pakken we dit aan? Verandering roept vaak uiteenlopende reacties op bij degenen die erdoor worden getroffen. Van ontkenning en weerstand tot reflectie en verbinding. Weerstand kan worden gezien als een ingewikkelde cocktail van bezwaren, emoties en belangen die opborrelen wanneer de nieuwe realiteit in conflict komt met de oude.
Weerstand is niet zomaar een obstakel dat je overwint. Het vereist erkenning. Door deze erkenning kun je beslissen om je aan te passen, standvastig te blijven of te berusten. De cruciale vraag is: blijf je vastzitten in oude, wellicht ongezonde patronen, of kies je ervoor om de uitdaging van weerstand aan te gaan? De overwinning is niet altijd gegarandeerd, maar één ding is zeker: je overwint pas echt als je de weerstand aangaat en overwint. In een wereld waar verandering de enige constante is, is het cruciaal om de dynamiek van weerstand te begrijpen en effectief te navigeren.
Mensen houden niet van veranderingen
In het hart van menselijke natuur ligt een paradox: hoewel verandering de enige constante in het leven is, verzetten we ons er instinctief tegen. Waarom? Omdat verandering onzekerheid met zich meebrengt. We klampen ons vast aan het vertrouwde, zelfs als het ons beperkt. Maar deze weerstand tegen verandering is de stille killer van groei.
Ons verzet is als zand in de motor van evolutie. We zeggen “NEE” tegen onszelf, kiezen voor comfort boven groei of, erger nog, voor stagnatie boven vooruitgang. Maar vergeten we niet dat stilstand eigenlijk achteruitgang betekent? Verandering is niet alleen noodzakelijk voor groei, maar ook voor het voorkomen van verval. Elke seconde die we weerstand bieden aan verandering, verspillen we kostbare energie.
Dus de vraag is niet óf we moeten veranderen, maar hoe we ons verhouden tot die onvermijdelijke verandering. Kies je voor groei of verval? Onthoud: verandering is onvermijdelijk, maar de manier waarop je reageert is een keuze. Zeg “JA” tegen jezelf en omarm de dynamiek van het leven. Laat verandering = weerstand niet langer de formule zijn die je vooruitgang stopt.
Onbewuste weerstand
Verandering = weerstand. Een formule zo oud als de mensheid zelf. Terwijl alles om ons heen continu in beweging is, klampen wij ons vast aan het vertrouwde, vaak onbewust. Deze onbewuste weerstand heeft diepe wortels, met name in onze emoties.
Emoties zijn veranderlijke fenomenen die ons ‘rustige’ bestaan kunnen verstoren. Of het nu gaat om die stekende gevoelens van angst, irritatie of zelfs het kortstondige gemis van onze ochtendkoffie, onze zintuigen registreren deze veranderingen. Voordat we ons echt bewust zijn van het gevoel, hebben we al een verhaal in ons hoofd gevormd, een innerlijke dialoog die de pure emotie verduistert. Dit razendsnelle proces van lichamelijk voelen naar denken maakt dat we de werkelijke emotie, de kern van de verandering, missen.
Maar het is niet alleen de onplezierige emoties die we weerstaan. Veel mensen, gehinderd door negatieve zelfovertuigingen, weerstaan ook positieve gevoelens van liefde, vreugde en vervulling. Weerstand tegen deze gevoelens kan voortkomen uit een diepgeworteld gevoel van onwaardigheid.
Toch is het belangrijk te beseffen dat deze onbewuste weerstandsreacties keuzes zijn. Door bewustwording van deze processen kunnen we keuzevrijheid creëren. Verandering hoeft niet synoniem te zijn aan weerstand. Door de diepten van onze onbewuste weerstand te begrijpen en te navigeren, kunnen we onszelf bevrijden van deze stille saboteur en echte, blijvende verandering omarmen.
De vijf weerstandslagen
Elke poging tot verandering botst op diepgewortelde psychologische weerstanden, vergelijkbaar met de schillen van een ui die je één voor één moet afpellen. In mijn coachingspraktijk heb ik een model ontwikkeld dat de vijf weerstandslagen in kaart brengt, welke van toepassing zijn op zowel individuen als grotere groepen.
De 5 Lagen van weerstand
- Ontkenning van het probleem: Deze laag draait om pure ontkenning. Denk aan iemand die zegt: “Ik ben misschien wat gestrest, maar ik heb geen probleem met burn-out.”
- Erkenning zonder oplossing: Hier herkennen mensen wel hun innerlijke strijd, maar geloven dat er geen oplossing is. Zoals bij angstgevoelens: “Ik weet dat ik te angstig ben, maar therapie is niet voor mij.”
- Oplossingsontkenning: Mensen die denken dat, hoewel een oplossing voor anderen kan werken, het voor hen nutteloos zou zijn. Bijvoorbeeld: “Mindfulness helpt misschien anderen, maar ik ben gewoon niet het type dat zich kan ontspannen.”
- De ‘ja, maar’-fase: Hier zien mensen wel een mogelijke uitweg, maar richten ze zich op potentiële obstakels. “Ik zou wel naar therapie willen, maar ik heb het te druk om de tijd te vinden.”
- Uitstellen van actie: Mensen in deze fase erkennen zowel het probleem als de mogelijke oplossingen, maar zijn terughoudend om actie te ondernemen. Zoals: “Misschien is nu niet het juiste moment; misschien volgende maand.”
Dit model van de vijf weerstandslagen geeft inzicht in de psychologische barrières die mensen vaak tegenkomen bij verandering. Door deze lagen te herkennen en aan te pakken, kunnen we de weg naar diepgaande transformatie openen.
De ideale laag
Hoewel de vijf weerstandslagen een inzicht bieden in de innerlijke strijd bij verandering, is het de introductie van de zesde laag die de doorslag geeft: “Er is een probleem, er is een oplossing, en ik ga ermee aan de slag!” Het besef van deze lagen en het identificeren van je huidige positie daarin, helpt om stapsgewijs dichter bij die actieve, zesde laag te komen. Hier vindt daadwerkelijke beweging plaats. Als angst of weerstand je momenteel in hun greep houden en je wilt hier met coaching verandering in brengen, overweeg dan een afspraak. Zet die stap naar verandering en overwin je weerstand.
Verandering staat gelijk aan weerstand. Het is een universeel gegeven dat iedereen herkent. Maar bedenk dit: als je altijd dezelfde stappen blijft zetten, blijft je pad onveranderd. Wil je een nieuw hoofdstuk beginnen, of het nu in je leven, werk, studie of relatie is, dan zal je de weerstand moeten trotseren. Zie het als een brug naar een nieuwe horizon. Durf die oversteek te maken en laat je verrassen door het schitterende panorama dat zich voor je ontvouwt aan de overzijde. Verstand in plaats van weerstand. Weerstand is bullshit. Enjoy!
Verkennend gesprek
Als jij in deze LeefBlog iets van herkenning leest of een antwoord op je levensvraag vindt, kijk dan verder op de website en maak een afspraak voor een verkennend gesprek. Want coaching begint met een verkennend gesprek; dat is het fundament van onze samenwerking en de wederzijdse klik. In mijn knusse praktijk in Drachten nodig ik je uit voor dat belangrijke eerste gesprek, vergezeld van een warm kopje koffie of thee. Dit moment draait volledig om jou en jouw levensvragen. Samen verkennen we hoe ik je het beste kan bijstaan.
Ik besef dat de stap naar coaching soms als een grote hindernis kan voelen. Maar zodra je binnenstapt, zal alles lichter en duidelijker aanvoelen. Bij mij is er geen drempel, alleen een open en uitnodigende ruimte. Door mijn uitgebreide ervaring in coaching ben ik bekend met vele levensvragen. Of je nu overdag, ’s avonds, persoonlijk of online wilt afspreken, jij kiest wat voor jou het prettigst voelt.
Heb je op dit moment vragen of ervaar je uitdagingen die je leven ongelukkig maken, spanning geven of andere knellende levensvragen? Wacht dan niet langer en maak die afspraak. Zien we elkaar binnenkort?
