Verslaafd?! Wie niet …

‘Verslaafd?! Wie niet’ – het is een kreet die ons eraan herinnert dat de meesten van ons wel een vorm van verslaving of dwang kennen. Bij het woord ‘verslaving’ denken we vaak automatisch aan extremen zoals drugs, gokken, alcohol of seks. Maar verslaving is niet altijd zichtbaar; het kan sluipend zijn, zich nestelen in ons dagelijks leven en in de kleinste dingen die we doen, denken of juist vermijden.

De realiteit is dat veel van ons kampen met subtiele vormen van verslaafd zijn, gevestigd in schijnbaar alledaagse gewoonten, gedachte en handelingen. Elke vorm van dwang kan zich ontwikkelen tot een verslaving wanneer het ons vermogen om te functioneren en van het leven te genieten in de weg staat. Voor sommigen is leven met deze subtiele vormen van verslaving een keuze, zolang het beheersbaar blijft en geen verstorende invloed heeft op het individu of hun omgeving. Maar als het obsessief en schadelijk wordt, als het begint in de weg te staan van ons welzijn en onze relaties, dan is het tijd om er iets aan te doen.

Als LevensCoach Freek heb ik al jarenlang mensen begeleid die kampen met diverse vormen van verslaving. Samen duiken we diep in de onderliggende patronen en gewoontes, en ontwikkelen we strategieën om deze te doorbreken. Het is tijd om met een bredere blik naar onszelf te kijken en de moed te verzamelen om zelfs de meest subtiele verslavingen in ons leven aan te pakken. Ben je klaar om die belangrijke eerste stap te zetten?

Verslaving kent vele gezichten en kan zich manifesteren in vormen die op het eerste gezicht als normaal worden beschouwd, zoals een extreme toewijding aan werk of relaties. Deze gedragingen kunnen voortkomen uit diepgewortelde psychologische patronen. Het is essentieel om te herkennen wanneer zulke toewijdingen de grens overschrijden en een ongezonde afhankelijkheid worden. Als levenscoach help ik je om deze subtiele verslavingspatronen te identificeren en samen te werken aan een evenwichtiger en gezonder leven.

Hier volgen enkele illustraties van dergelijke verslavingen:

1. Werkverslaving: Het kan gebeuren dat sommigen zo in hun werk opgaan dat het hun leven gaat beheersen. Ze zijn er de hele tijd mee bezig, ook als ze eigenlijk vrij zijn. Dit kan relaties met vrienden en familie op scherp zetten en ook effect hebben op hun geluksgevoel en gezondheid. Het lijkt wel alsof werk het allerbelangrijkste wordt en andere belangrijke zaken, zoals quality time met geliefden en zelfzorg, naar de achtergrond verdwijnen.
2. Relatieverslaving: Het voortdurend zoeken naar goedkeuring en bevestiging, vooral binnen relaties, is iets dat vaak voorkomt. Dit leidt ertoe dat velen zich teveel aanpassen en zich uitsloven om anderen te behagen uit vrees van afwijzing. Deze neiging kan resulteren in ongezonde patronen waarbij men te afhankelijk wordt van partner, vrienden, of familie voor geluk en zelfwaardering. Dit gedrag kan ook spanningen en problemen veroorzaken in relaties, doordat het een gebalanceerde en gelijkwaardige verbinding belemmert. Het resulteert in een voortdurende cirkel van goedkeuring zoeken, wat enorm vermoeiend en destructief kan zijn.
3. Sportverslaving: Voor sommige mensen kan de passie voor sporten verder gaan dan een simpele liefde voor beweging. Ze blijven pushen, zelfs als hun lichaam schreeuwt om rust, en laten vaak andere belangrijke aspecten van hun leven, zoals werk of tijd doorbrengen met geliefden, versloffen om meer tijd te kunnen besteden aan sporten. Wanneer sporten niet meer gewoon een hobby is, maar iets waarvan men zich niet kan losmaken, zelfs als het meer schade aanricht dan goed doet, kan het een obsessie worden. Dit kan wijzen op een verslaving, vooral als het andere aspecten van hun leven en hun algehele welzijn begint te beïnvloeden.
4. Eetverslaving: Velen van ons hebben een complexe relatie met eten, worstelend met zaken als overeten of juist het tegenovergestelde. In een tijdperk gedomineerd door de fastfoodcultuur en waar supermarkten vol liggen met verleidelijke producten, is het handhaven van een gezonde relatie met eten een grote uitdaging.Eten wordt voor sommige mensen meer dan een middel om het lichaam van brandstof te voorzien. Het transformeert naar een manier om met emotionele pijn om te gaan of iets waarover ze controle kunnen hebben. Wanneer onze eetgewoonten, onze gezondheid en ons dagelijks leven gaan domineren, is het cruciaal om in te grijpen. Vooral nu, met fastfood en aanlokkelijke aanbiedingen overal om ons heen, is het cruciaal om bewuste, gezonde keuzes te maken en te streven naar een gebalanceerde levensstijl.
5. Perfectionisme: De onverbiddelijke zoektocht naar perfectie heeft voor velen de overhand gekregen, het leven beheersend met een onstilbare honger naar het onbereikbare ideaal. Nooit is ‘goed genoeg’ voldoende; er is altijd een streven naar het ultieme, het absolute. Deze fixatie op perfectie kan leiden tot een eindeloze stroom van zorgen, een permanente staat van ontevredenheid en voortdurend uitstelgedrag uit angst dat het eindresultaat niet aan de onmogelijke standaard zal voldoen. Deze onophoudelijke streven naar perfectie kan een bron van immense stress en ongeluk zijn, het vermogen om van het leven te genieten wegnemend door een constant verlangen naar correctie en verbetering.
6. Bezorgdheid en controle: Er bestaat een groep mensen die zich in de wurggreep van een allesomvattende behoefte aan controle bevindt, gekweld door een niet-aflatende vrees voor het onvoorspelbare en het onbekende. Deze personen proberen elke omstandigheid, elk moment te domineren en te orkestreren, met een blik die voortdurend gericht is op potentiële struikelblokken en alles wat er fout kan lopen. Deze onbedwingbare hang naar controle en deze obsessieve bezorgdheid, leggen ketens van beperkingen op, waardoor een leven in vrijheid en spontaniteit schier onmogelijk lijkt te worden. Deze staat van zijn, maakt normale facetten van het leven, zoals beroepsactiviteiten en relaties, uitzonderlijk belastend; daar is het gevecht met de constante angst om controle te verliezen een continue achtergrondmuziek. Dit dwangmatig gedrag en deze doemgedachten verhinderen niet alleen de ontdekking van nieuwe ervaringen, ze stelen ook het vermogen om oprecht in het hier-en-nu te leven en te genieten van wat het leven te bieden heeft. In een wereld waar dit fenomeen veelvuldig voorkomt, is het van essentieel belang om bewustzijn en begrip voor deze problematiek te cultiveren, en op zoek te gaan naar oplossingen die mensen kunnen bevrijden van deze zelfopgelegde gevangenschap. Het is van cruciaal belang om het evenwicht te herstellen en te leren genieten van de schoonheid en rijkdom van het moment, zonder verstikt te worden door de behoefte aan controle en de angst voor het onbekende.
7. Koopverslaving: Soms raken mensen zo verstrikt in de wereld van koopjes en winkelen, dat hun hele leven lijkt te draaien om het verzamelen van spullen die ze niet eens nodig hebben of zich niet eens kunnen veroorloven. Dit wordt vaak aangeduid als dwangmatig winkelen en het kan behoorlijk uit de hand lopen. Dit gedrag kan iemand in een financieel wespennest brengen en is meestal een symptoom van andere emotionele issues die onder de oppervlakte borrelen. Voor degenen die zo vastzitten in deze winkelroes, lijkt het aanschaffen van nieuwe spullen een snel pleistertje te zijn voor hun pijn of verdriet, een manier om zichzelf tijdelijk gelukkiger te voelen. Maar, uiteindelijk is dit een pleister op een houten been; het lost de echte, diepere problemen niet op en maakt vaak de hele situatie alleen maar gecompliceerder en somberder. Het is belangrijk om dit gedrag te herkennen en aan te pakken. De sleutel is om te begrijpen waar deze drang naar constant winkelen echt vandaan komt en om gezondere manieren te vinden om met onze gevoelens om te gaan, in plaats van te verdwalen in een eindeloze winkelspiraal die meer kwaad dan goed doet.
8. Sociale media verslaving: Voel jij ook constant de behoefte om je sociale media te checken? Heb je het gevoel dat je altijd op zoek bent naar likes, reacties en de goedkeuring van anderen? Het lijkt wel alsof we continu bevestiging en waardering van anderen nodig hebben. Dit kan toch niet goed zijn voor ons gevoel van eigenwaarde? Wanneer we geobsedeerd zijn door wat anderen van ons vinden en constant zoeken naar bevestiging, kan dit toch alleen maar leiden tot stress, onzekerheid en negatieve gevoelens over onszelf? Dit gedrag kan werkelijk schadelijk zijn voor ons mentaal welzijn en ons afleiden van wat echt belangrijk is in het leven. Is het dan niet belangrijk dat we leren om een gezonde balans te vinden en niet te veel waarde te hechten aan de bevestiging die we online krijgen? Laten we onszelf eraan herinneren wat echt waarde heeft in het leven en proberen onze aandacht en energie daarop te focussen!
9. Smartphone en beeldschermverslaving: Spendeer jij ook zoveel tijd op je telefoon of achter andere schermen dat het wel eens aanvoelt als een verslaving? Steeds weer door je apps scrollen, spelletjes spelen en filmpjes kijken, het lijkt allemaal zo onschuldig, maar zou het kunnen dat het eigenlijk heel schadelijk is voor onze gezondheid? Kan het constante gebruik van onze telefoons onze geest niet in de war brengen, slaapproblemen, concentratieproblemen, toenemende angst en somberheid veroorzaken? En zouden we, door minder te bewegen en minder buiten te zijn, niet ook last kunnen krijgen van onze nek, rug en ogen? Het is bijna schokkend hoe, naarmate we meer scrollen en kijken, het steeds moeilijker lijkt te worden om te stoppen. Is het niet zo dat, zelfs als we diep van binnen weten dat iets anders doen beter voor ons zou zijn, het wegleggen van die telefoon bijna onmogelijk lijkt? Is het dan niet cruciaal om te realiseren hoeveel tijd we eigenlijk aan onze schermen besteden en net zo belangrijk om ook tijd te maken voor activiteiten die echt goed voor ons zijn? Als we bewust tijd vrijmaken voor meer zinvolle en bevredigende activiteiten, zouden we dan niet ons leven kunnen verrijken en beschermen tegen stress, vermoeidheid en uitputting, en meer vreugde, voldoening en welzijn kunnen ervaren? Laten we allemaal proberen meer balans te vinden en ons leven te vullen met activiteiten die echt waardevol zijn!
10. Internet- en gameverslaving: Het lastige is, als je eenmaal gevangen zit in zo’n routine, wordt het een stevige strijd om er weer uit te breken. Je kan het gevoel hebben dat je hele leven draait om het internet of games, dat andere dingen er niet meer toe doen, en dat heeft zeker zijn weerslag op je levenskwaliteit. Het vinden van een gezonde balans tussen de online en de echte wereld is dus van cruciaal belang om een vervullend leven te leiden, om echt te genieten van elk moment.

Wanneer je voelt dat je vastzit in deze cyclus, is het belangrijk om te realiseren dat er hulp beschikbaar is. Het zoeken van ondersteuning, zoals coaching, kan net dat steuntje in de rug zijn dat je nodig hebt om je leven weer in eigen hand te nemen, om de controle terug te winnen en om weer echt te gaan leven, in plaats van enkel te bestaan in een digitale wereld. Een leven waarin je jouw potentieel benut, je dromen najaagt en geniet van elk moment, dat is wat echt telt!